Çiftlerin kendi başlarına çözüm bulmakta zorlandığı sorunların, içerisinden çıkamadığı kısır döngülerin veya iletişim problemlerinin bir uzman desteği alınarak ortaya çıkarılıp anlamlandırılması, yorumlanması ve dönüştürülmesi süreci, çift terapisi olarak adlandırılır.
Her çiftin ilişki dinamiği kendine özgü ve benzersizdir. Bu nedenle çift terapisi çift özelinde planlanır. Terapinin hedefi konu bazında her çifte göre değişebilse de; temelinde yaşanan kısır döngüler ile döngüdeki bilinçdışı faktörlerin belirlenmesi, söz konusu döngülerin partner seçimi ve partnerle ilişki kurma şeklindeki rolünün fark edilip kırılması, daha olumlu ve yaratıcı bir ilişki kurma şekline dönüşmesi yer alır.
Terapist partnerlerin ilişki içerisindeki ihtiyaçlarının ve bu ihtiyaçların karşılanması adına belirginleşmiş kısır döngülerin belirlenmesine yardımcı olur. Kişileri değil ilişkiyi tedavi etmeyi hedefleyerek partnerlere eşit mesafede olur. Kimin haklı kimin haksız olduğunu belirlemesi ve hakemlik yapması söz konusu değildir.
Çift Terapisi Süreci Nasıl İlerler?
Çift terapisi sürecinin nasıl ilerleyeceği terapistin anlayışına ve teorik eğilimine göre farklılık gösterebilir. Genel itibarıyla değerlendirdiğimizde çift terapisi sürecini şu şekilde özetlemek mümkündür:
Terapist kendisini çifte tanıtır ve onları tanımaya çalışır. Çifti tanımaya yönelik olarak sorulan sorular sistematik olabileceği gibi görüşmenin doğal akışında ortaya çıkması da mümkündür.
Tanışmanın ardından terapist danışanlara terapi süreci hakkında bilgi verir. Bu aşama, çift terapisinin gerçekliğinin çiftin terapiden beklentisiyle uyuşup uyuşmadığı açısından önemlidir.
Bir sonraki aşamada çiftin birlikteliğinin zamansal başlangıcı ve gelişimi ile sosyal çevrelerinde nasıl algılandığı üzerinden ilişki tarihçesi değerlendirilir.
Her iki taraf açısından mevcut olan sorunlar belirlenip değerlendirilir. Sorunlar kişilerin ilişkideki döngüsellik kavramı üzerinden ele alınarak problemler yeniden değerlendirilebilir.
Her iki taraf açısından sorunlar değerlendirildikten sonra sistemli sorular sorularak her iki tarafın sorun çözme yöntemleri belirlenir. Bu sayede sorunlara karşı kişilerin ilişki hâlindeki benlikleri üzerinden çözümler geliştirilmesi amaçlanır.
Yeterli verilerin toplanmasının ardından terapinin hedefleri belirlenir. Hedef belirleme sürecinde hareket noktası, her iki tarafın mutabık kaldığı unsurlar üzerinden oluşturulur. Hedeflerin gerçekçi ve ulaşılabilir olması durumunda sağlıklı bir çift terapisi hedefinden bahsetmek mümkündür.
Çift terapisinde hedefler belirlendikten sonra müdahale sürecine geçilir. Bu aşamada bazı teknikler ve yöntemler kullanılarak çözüme yönelik adımlar atılır.
Hangi Durumlarda Çift Terapisine Başvurulabilir?
Bilimsel bir çözüm yöntemi olan çift terapisine pek çok farklı durumda başvurulabilir. Evli ya da evli olmayan çiftler zaman zaman aşılmaz düzeyde sorunlar yaşayabilir. İletişim zorlukları, maddi durum, çocuk yetiştirme, sık yaşanan tartışmalar, görev paylaşımı ve daha pek çok unsur ilişki dinamiğini zedeleyebilmekte; bunun sonucunda çiftlerden birinin ya da her ikisinin memnuniyetsizliği aradaki bağların zayıflamasına yol açabilmektedir. Çift terapisine başvurma nedenleri arasında en sık görülenler şu şekildedir:
-Sadakatsizlik
-İletişim problemleri
-Çiftlerin birbirine karşı sevgisinin ve ilgisinin azalması
-Çift arasındaki ilişkiye ailelerinin müdahil olması
-Güvensizlik
-Empati ve anlayış yoksunluğu
-Çift arasında yaşanan cinsel sorunlar
-Çift arasında geçmişte yaşanan travmalar
-Kıskançlık ve kontrol sorunları
-Boşanma ya da ayrılma süreci
Özellikle ayrılmanın eşiğinde olan çiftler ilişkilerini kurtarmak için profesyonel desteğe gereksinim duyabilir. Bu sürecin mümkün olan en sağlıklı şekilde yönetilmesi ve olası yıkıcı etkilerin azaltılması için çift terapisi uygun bir çözümdür. Çocuk yetiştirmeye yeni başlayan çiftler ise hem çocuk hem kendileri için güçlü bir aile dinamiği kurmak amacıyla çift terapisinden faydalanabilir.
Partnerlerden birinin ya da ikisinin yaşadığı sağlık sorunlarının olumsuz psikolojik etkilerini yönetmek için de çift terapisi alınabilir. Ayrıca alkol ve madde bağımlılığı da kişisel davranışları ve ilişki dinamiğini zedeleyebilmesi nedeniyle profesyonel destek alımasını gerektirebilir.
Çiftlerden birinin ya da her ikisinin yaşadığı depresyon, anksiyete ve panik atak gibi çeşitli duygusal zorlukları aşmak için de çift terapisi tercih edilebilir. Her sorun ilişki dinamiklerini olumsuz şekilde etkileyebilir ve zaman içerisinde daha büyük sorunlarla karşı karşıya kalmaya neden olabilir. Bu durumda daha güvenli, sağlıklı ve huzurlu bir bağ kurabilmek aynı zamanda bir aile ortamı oluşturabilmek için terapist desteği alınmalıdır.
Çift Terapisi Teknikleri Nelerdir?
Çift terapisi, partnerler ve eşler arasında daha iyi ilişkiler kurmaya yardımcı olan son derece etkili bir yöntemdir. Sorunları belirlemeye ve güvenli bir şekilde çözmeye destek olmak üzere uzmanların sağladığı psikolojik bir destekdir. Terapi sonunda çifler arasında daha derin bağ kurma ve değerli hissetme duyguları güçlenmiş olur.
Terapistler bu faydaları sağlamak için çift özelinde yaşanan sorunlara göre çeşitli teknikler uygular. İletişim becerilerini geliştirmek, kişisel davranışları düzeltmek ve karşılıklı anlayışı sürdürmeye destek olmak için farklı yöntemler tercih edilebilir.
Duygusal Odaklı Terapi
Duygusal odaklı çift terapisi, çiftler arasındaki duygusal bağları güçlendirme amacıyla uygulanır. Kopukluk hissine ve bağların zayıflamasına neden olan sorunlar tespit edilir. Ayrıca güven bağını tehdit eden ve uyum sağlamayı zorlaştıran sorunlar da bu teknikle ele alınır. Duygusal odaklı terapi, ilişki dinamiğini bozan kalıpları anlamayı ve kalıcı bir şekilde değiştirmeyi hedefler.
Gottman Metodu
Çift terapistlerinin kullandığı diğer bir bilimsel yaklaşım Gottman metodudur. İlişkide olumsuz duyguları azaltmayı hedefleyen bu teknik uzman psikolog Dr. John Gottman ve eşi Dr. Julie Gottman tarafından geliştirilmiştir. Bu çitlerin birbirine sevgi ve saygı çerçevesinde yaklaşmayı deneyimlediği bir terapi yöntemidir. Partnerler, romantik ilişkilerde önemli olan sevgi haritaları ile birbirini daha iyi tanır.
Gottman metodu; sorunları yapıcı bir şekilde ele alma, çiftlerin arasındaki duygusal bağı derinleştirme, bireyin gereksinimlerini ve beklentilerini tanımlama, ortak hayal, hedef ve değerler çerçevesinde güçlü bir evlilik kültürü oluşturma temellerine dayanır.
Çift terapisinde daha pek çok farklı teknik kullanılabilir. Kullanılacak yöntem ilişki dinamiğine ve aşılması gereken zorluklara göre belirlenir. Ayrıca geleneksel ve modern yaklaşımların romantik ilişkileri güçlendirmek üzere bütünsel olarak bir araya getirilmesi de söz konusu olabilir.
Çift Terapisinin Faydaları Nelerdir?
Çift terapisi sayesinde partnerler birbirinden farklı gereksinimleri, beklentileri ve becerileri olan bireyler olarak birbirlerini fark edebilir. Ayrıca ilişkideki bilinçli ve bilinçdışı ihtiyaçları fark etmeleri de söz konusu olabilir.
Partnerinin inançları tarafından yok edilmeden, korkmadan ve partnerini yok etmeden yakınlık kurabilirler. İlişkideki öznelliklerini koruyabilir ve kendi bireysel potansiyelini ortaya koyabilir. Aynı zamanda ilişkideki zorluklarla baş etme yöntemlerini daha olgun ve işlevsel var etme yöntemlerine dönüştürebilir.
